Een grote valkuil bij projectmanagers is de zogenaamde ‘sunk cost fallacy’. Als projectmanager is het nemen van beslissingen een wezenlijk onderdeel van je dagelijkse routine. Besef je je echter wel op basis waarvan je die beslissingen iedere keer neemt en wat jou vaak doet besluiten om een belangrijke beslissing niet te nemen?

Een voorbeeld van sunk cost fallacy

Een vriend van me had me de tv-serie Homeland aanbevolen, een spannende serie met actuele terroristische thema’s. Ik was geboeid door het enthousiasme waarmee hij me wilde overtuigen deze serie te kijken dat ik het eigenlijk een kans wilde geven. Ik had me echter niet gerealiseerd dat deze serie al 6 seizoenen bezig was met ieder seizoen, pak hem beet, 12 afleveringen van circa 45 minuten.

Na het eerste seizoen afgekeken te hebben op Netflix had ik het gevoel dat deze serie niet ‘mijn ding’ zou zijn maar toch besloot ik verder te kijken omdat ik er nu al 12 x 45 minuten in geïnvesteerd had. Seizoen 2 vond ik zelfs dusdanig slecht dat ik me begon af te vragen waarom ik mijn kostbare tijd in het kijken van deze serie stak. Ik kwam erachter dat ik vol in de valkuil van de ‘sunk cost fallacy’ gelopen was. Ik had nu al zoveel tijd gestoken in deze serie, nu stoppen zou betekenen dat dat allemaal voor niets was.

Rationele beslissingen maken op een project

Een tijdje geleden werkte ik voor een klant waar een complex project gestart was waarbij een grote investering in hardware gedaan was. Halverwege het project kwam men er achter dat dit project nooit de benefits uit de business case zou kunnen waarmaken. Toch werd besloten dit project niet te stoppen omdat men nu eenmaal al een grote investering gedaan had. Men realiseerde zich niet dat de kosten alleen maar zouden oplopen terwijl het doel nooit bereikt zou worden. Nu stoppen zou gezichtsverlies betekenen, maar nu doorgaan zou een zekerheid tot mislukken opleveren.

Daar waar beslissingen genomen worden streven mensen ernaar om consistent te lijken. Consistentie is een signaal voor geloofwaardigheid. Als we in het midden van een project zouden besluiten te stoppen, genereren we een inconsistentie door toe te geven dat de eerder genomen beslissing om te starten met het project, en de investering te doen, foutief was.

Met name in projecten kom je vaak in een situatie waarbij je rationeel moet kunnen besluiten verder te gaan met een project op basis van het nu en je inschatting van de toekomst. De investering die je al gedaan hebt in het project mag geen enkele rol spelen bij deze beslissing. Ook als de kosten al zo hoog zijn opgelopen moet je voor het maken van een rationele beslissing deze kosten totaal negeren.